Latest News

Lunghihmohna (Anxiety)

Lunghihmohna (Anxiety)

By- L/Upa Ngulminthang

Tuni Delhi BYF 2nd Joint Fellowship huna sharing neidia seha ka om manin ka kipaka, manpha leh thupi kasa hi.  Kei mimal mahmah leng lunghimoh baih, tension leh anxiety nei pahpah ka hihmanin, hiai lunghihmohna leh tension ichihte bangchia handle ding hiam chih laisiangthou pansan in kikum leng chi’n ka hon telkhia hi.

2.       Bible ah:  I Peter 5: 5, Young men. . . . .  . . .6, Humble yourselves, therefore under God’s mighty hand, that he may lift you up in due time. 7, Cast all your anxiety on him because he cares for you. 8, Be self controlled and alert. . . . . .

3.       Lunghihmohna tuh Pathian thuchiam muan zohlouhna ahi: Laisiangthou tamtakah thiltenga lung himoha om lou dinga thuhilhna imu hi. Mathai 6: 25-34 ah Jesu mahmah in leng nek le tak, silh le ten thu a mawk lung himoh aphat tuam louh dan kichiantakin agen hi. Huan, Pathian gam leh a diktatna zong lehang thildangte leng piak behlap a om ding ihihdan Jesu’n kichian takin agen hi. Hiai bang laisiangthoua thuchiam itheih nunga lunghihmohna ineih teitei chiangin Pathian thuchiam muanzohlouhna asuak hi. Thil khempeuha lunghimoh lou ding leh, tuabang lunghihmohna ineihte Pathian kinga tunzaw dinga thuhilhna Phillipi 4 sh imu hi. Isrealte leng hiai khelhna mahah ana tang ua, sala pana pikhiaka omte kuamah gamchiam lutzou a om kei uh chih Laisiangthou ah kichian takin imu thei hi. Gamdaia a khualjinna uah, haksatna atuahzek chiangun Pathian thuchiam muangzoulou in , aphunchiak ua, Mosi bang amohsa in a om den uhi.

4.       Lunghihmohna tuh Pathian thumanlouhna ahi: Pathian thuchiam ngakzouloua lunghihmohna in khelhna na sepna ah hon pilut hi. Genesis 16 ah, Pathian in Abram kianga tapa achiampen ngakzouloua, azi Sara toh ki khutdot leh kithutuakin, Hagar apan tapa Ismail ana nei uhi. Hiai bang mihing pilna zanga, Pathian thuchiam tangtunsak sawmna in siatna leh kilemlouhna/buaina atun hi. Mihing lemgeel siamna piang Ismail min khiakna tuh ’thukhel, gamlak sabengtung banga lungtang genhak, michih dou, asanggamte khempeuh toh kihou theilou’ chih ahi tel hi. Huan, John 6: 5-8 mipi sanga vakna thu imu hi. Hiai hunah,  Jesu’n nitaklam hita ahihmanin,nungjuite kiangah mipite nek ding pia un, chi hi. (Jesu’n hiai pen amau ze-etna dinga agen ahi, Aman ahih ding athei hi). Hiai bang hunah nungjuite’n amau lem geelna zangin, asum bei ding zah ding atamdan leh naupangin aneih a tawmdan, akidaihlouh didan, angaihtuah khe thei hamham uhi. Buaina suk veng naksangin buaina leh tension sangsaklel uh abang hi. Huaiziakin, lunghihmoh ziaka Pathian thumanlouhna in khelhna nna honsemsakin, eiadingin siatna ahizaw hi.

5.       Lunghihmohna in Pathian toh kizopna hondal hi: Tuabanga, Pathian thuchiamte muanzohlouhna leh thumanlouhnate ziakin Pathian itna leh a khotuahna itheisiam thei keia. Hiai in, ei leh Pathian kala kithuahna leh fellowship hondala, Pathian apan taimangna, Pathian limsaklouhna hinkhua ah honpi lut thei hi. Hiaite ziak mahin, laisiangthou thukhunlui hi’n thukhun thak hitaleh, lunghimoh leh mawk patauh loua,  Pathian deihdan zong dinga thuhilh leh sinsakna imu uhi.

6.       Lunghihmohna ineihte mahni angmasial na leh thupi utna ziak ahi:  Pathian in mihingtate tuichim in ka gawt nawn kei ding chia, Noa toh thuchiam abawl nungin, mahni min lat ding deihna ziakin, in sawng sangtak ‘Babel’ vansun hial lam mihing tate’n ana sawm uhi (Gen11: 3-9).Huaiziakin, Laisiangthou in (Jeremia 45:5) ah ‘nanga dinga thilthupi kizonna hi maw; Tuate zongken’  hon chi lel hi. I thilgeel leh lunghihmoh pih tam zawte hiai ang-masialna khawng ziaklel hi kha ding hi.  Gehazi in deihgawlna ziakin apu Elisa in alak noplouh sum-le-van manpha thilpiak Hamman apan a lak ziakin amah tung ah phakna atung maimah hi. Akan in gallak a etlah ziakin Israelte zahlakin a om uhi. Pilvang ni hang Pathian thuchiam ngakzouloua, a short-cut hauhsakna leh thupina/minhoih izon luatte khawng ilung hihmohpih leh siatna hontuntu hizaw thei hi.

7.       Pathian thuchiam kuhkaltaka ngak ding ahi: Paulin Timothi kiangah (I Tim 5:22) hichi’n ana chi hi ‘do not hasty in laying on of hands, and do not share in the sins of other; keep yourself pure ‘. Elisa nungjui Gehazi in ngaklah takin apu Elisa makhelha tai in, apu chiang khun pei in naupang tungah koih mahleh naupang sisa ahingthak tuan keia, himah leh Elisha hong tuntakin aman ahingsak nawn ta hi (II King 4: 31). Tuailaite, ngakzoh deuh ngai pawl om hi kha ding ahi. Thil teng khat vei thu a tanvek theihpah hilou hi.  Saptuam ministry hi’n social leh career vai hitaleh phamsa Pu T. Gwite article, tunai zeka SSPP Bulletin asuak, ‘The silent 30 years’ chih chiamteh tuak leh dik sa mahmah ing.  Kisak khawlna toh ngakzoh deuh poimoh mah hi. ‘Be silent and know that I am God (Psalm 46:10).

7.       Lunghihmohna tuh Pathian thil tup leh ngimte theihsiam louhziak ahi chih  Jawlnei Jona laibu ah kichian takin imu thei hi. Pathianin Nenive khomite khelhna theisak ding leh  kisik thugen dia Jona sawlin a om hi. Jona in Pathian tup-le-ngim theisiamlou in ama angmasialna leh ngaihtuahna zangin, Pathian thu amang ut keia, taimang asawm hi. Jona hinkhua ah alamdang mahmah leh haksatna tampi ngapi gilsung tanpha experience aneih loh hi. Tua nungin nasan inleng Pathian deihlam theisiam lou in, phunchiak  den hi. Nenive khopi a mite akattum ding uh, ngaklah takin angak hi. Himahleh, tua bang Pathian deihdan ahihlouh manin,  atangtung kei hi. A belh nilim petu Umgui ahongkeu ziak peuha thangpai in akingai sia hi, ’ kei dingin hin sangin sih ahoih zaw, ka hinna lamai in’ chi’n Pathian bang achou vial hi. (Jona 4:3). Amawltaka genin, ahinkhua tension toh akidim hi. Pathianin a misiam vei-leh-tak theilou tampi Nenive khua a omte hehpih huai ahihdan Jona kiangah agen hi(Jona 4:11). Tuni eite leng Pathian deihdan leh lung-geel thei siamloua, eimah deihdan leh lunggulh banga thil apai louh zek chianga, mi bang mohsa a, Pathian  nasan moh sa leh hin kichimtaka om ihih khak ding lauh huai sa ing. Thil teng pawng ngak lah louha, thil hong tungte leh itante tung tawna Pathian deihdan muh theih sawm zawk ding ahi. Pastor Paukhanmang Guite in Delhi a a omlai a athugen ka mangngilh theih hetlouh khat tuh ‘ thiltung peuhmah Pathian theihlouh kala tung omloua, Pathianin theivek ahi’ chih.

8.       Alehlamah, Josephin bel, atunga thil tungte, bangchi tuka haksa leh theihsiam huailou himahleh, Pathian deihna banga etdan dik (right perspective) a enin, amah zuaktu a unaute kingoh tuaha a om vingveng lai un leng, ‘Unaute aw, kei  non zuakmang ziakun, kimohsa kei un, Pathian in haksatna apan a hon hotmtheihna dinga, na mau ua, honsawl kahi. . .  nou honsawl ka hi keia, Pathian honsawl kahi (Gen 45:5,8) ah achi thei hi. Hiai bang etdan dika en thei ding leh thil tenga lunghimoh leh patau a omlou dingin, tuailaite Pathian khut hatah kikemsak thak ni hang. Van sawltakin, Daniel kiangah ‘Lau ken,  theisiam ding leh na Pathian maia kiniamkhiak dinga na lungtang na koihkip ni masapen akipan, na thute jakin a om hi. Huai na thute dawnna (response) a nakianga hongpai kahi’ achi hi (Daniel 10;12).

Pathianin khovel mite lunghihmoh banga, mawk lunghimohlou ding leh, ama deihdan zong gige thei dingin hon vualjawl chiat hen.

Kakipak e.

 

Plot No 16, Pocket 6, Dwarka Sector 1A, New Delhi - 110 045
Phone: +91-9862741044 / 87309 91331 | Email: pastor@ebccdelhi.org